وقتی که رشتۀ زبان و ادبیات عربی در کشورهای عربی مشتاقانی ندارد!

امروزه در بسیاری از کشورها برخی رشته‌ها هستند که به دلیل نبودن بازار کار برای آنها از استقبال کمتری برخوردار هستند به طوری که این رشته‌ها رو به تعطیلی هستند. در این میان شگفت این است که در برخی کشورها، رشتۀ زبان و ادبیات آن کشور به دلیل اشباع شدن و نبودن بازار کار از استقبال چندانی برخوردار نیستند. روزنامه «الإمارات الیوم» در مطلبی با عنوان «اشباع و بی‌نیازی به تخصص برخی فارغ التحصیلان»  به بررسی عدم استقبال دانشجویان به  برخی رشته‌ها در کشور امارات پرداخته است. از رشته‌هایی که داوطلبان در این کشور به دلیل اشباع شدن و نبودن بازار کار، استقبال چندانی به آنها ندارند و در آستانۀ تعطیلی هستند می‌توان به رشتۀ زبان و ادبیات عربی، روان‌شناسی، علوم تربیتی اشاره کرد. بر اساس این گزارش این رشته‌ها در امارات در آستانۀ تعطیلی قرار گرفته‌اند^₁. این وضعیت مختص کشور امارات نیست بلکه این جانب در لبنان نیز شاهد این وضعیت بودم بطوری که تعداد داوطلبان رشتۀ زبان و ادبیات عربی در دانشگاه امریکایی بیروت در مقطع لیسانس در حدود پنج تا شش دانشجو بود و در دانشگاه اسلامی لبنان نیز همین وضعیت بود هرچند که در دانشگاه بیروت العربیة و الجامعة اللبنانیة وضع کمی بهتر بود؛ ولی بطور کلی وضعیتی مناسبی برای یک کشور عرب زبان نبود. نکته قابل توجه این است که تعداد داوطلبان رشتۀ زبان و ادبیات عربی در برخی دانشگاه‌های ایران نیز رو به کاهش است و این زنگ خطری است برای دانشگاه‌هایی که چشم‌اندازی برای آیندۀ خود ندارند و و دیر یا زود دچار مشکل امروز امارات خواهند شد؛  بسیاری از پایان‌نامه‌هایی که در این رشته نوشته می‌شود هیچ گونه ارتباطی با فرهنگ و زبان فارسی و دین ما ندارد و فقط به زبان عربی با نگاهی عربی پرداخته می شود گویی که این پایان نامه می‌خواهد مشکلات جامعۀ عرب زبان را بررسی کند همان کسانی که خود دیگر به این رشته تمایلی ندارند؛ بنابراین بر گروه‌ها عربی سراسر کشور لازم است تا با پیوند هرچه بیشتر این رشته با زبان و ادبیات فارسی و رشته‌های الهیات و تأسیس تخصص‌های بینارشته‌ای و کاربردی کردن آن با اموری همچون گردشگری، سلامت و..... هرچه بیشتر بر جذابیت این رشته افزوده و آینده خود و دانشجویان را تضمین کنند و از هدر رفتن سرمایۀ ملی و استعداد دانشجویان جلوگیری کنند.

به امید فردایی بهتر

1-روزنامۀ «الإمارات الیوم»: http://www.emaratalyoum.com/local-section/other/2016-06-05-1.902951